Hình tượng người phụ nữ hoàng triều xưa qua góc nhìn của tác giả trẻ

Soi chiếu những số phận bi thương

 Lịch sử, trong bản chất của nó, luôn là một phần quan trọng của văn học. Những câu chuyện từ quá khứ không chỉ là bài học của nhân loại mà còn là nơi để các thế hệ tìm thấy chính mình, học hỏi và soi chiếu. Văn học trẻ hiện nay, nhất là trong thể loại dã sử, đã khéo léo kết hợp các yếu tố lịch sử với phong cách kể chuyện hiện đại, qua đó tái hiện những người phụ nữ hoàng triều không chỉ như những nhân vật lịch sử đơn thuần mà còn là những con người sống động với nỗi đau, hy sinh và những khát vọng cháy bỏng.

Các tác phẩm như Tước gấm giấu đay, Trăng tan đáy nước, Như sơ đã phần nào giúp người đọc thấu hiểu thêm về những thân phận nữ nhân trong cung đình xưa qua lăng kính trẻ trung và đầy cảm xúc.

Cuốn sách Tước gấm giấu đay. Ảnh: Linh Lan Books

Tước gấm giấu đay là một trong những tập truyện ngắn đặc sắc khắc họa cuộc đời của những nữ nhân triều đình từ thời Lý đến Nguyễn. Mỗi câu chuyện trong tác phẩm này như một bức tranh khắc họa rõ nét những góc khuất trong cuộc đời của các nhân vật như Chiêu Linh Hoàng hậu, Ân phi Hồ Thị Chỉ, hay Thái hậu Dương Vân Nga. Những nhân vật này không chỉ còn là những cái tên khô khan trong sử sách mà là những hình tượng sống động, mang đến chiều sâu tâm lý phức tạp và những cảm xúc khó tả. Đằng sau mỗi tước hiệu danh giá như hoàng hậu, công chúa hay phi tần, là những số phận đầy thăng trầm mà hậu thế ít ai biết đến. Chính những nỗi niềm, những khó khăn trong cuộc sống thượng lưu và quyền lực đã được các tác giả tái hiện một cách đầy cảm xúc, mang lại cho người đọc những cái nhìn sâu sắc về các nữ nhân hoàng triều.

Bên cạnh đó không kém phần bi thương, Trăng tan đáy nước của Hoàng Yến khai thác những câu chuyện tình lẫy lừng trong lịch sử, điển hình là mối tình oan nghiệt giữa Trọng Thủy và Mị Châu hay tình yêu của Hoàng hậu Nam Phương - vị hoàng hậu cuối cùng của triều đại phong kiến Việt Nam. Mỗi câu chuyện trong tác phẩm không chỉ là một mối tình lãng mạn mà còn là những mất mát, hy sinh mà người phụ nữ trong hoàng triều phải gánh chịu. Những bi kịch tình yêu của các nhân vật không chỉ là nỗi đau của riêng họ mà còn phản ánh những bất công và nghịch lý của xã hội phong kiến thời bấy giờ, nơi mà vận mệnh của những nữ nhân thường xuyên bị chi phối bởi những quyền lực ngoài tầm kiểm soát của họ.

Khi văn học trẻ thổi làn gió mới vào lịch sử

Không chỉ dừng lại ở việc khắc họa những bi kịch, nhiều tác phẩm văn học trẻ còn mở ra một cái nhìn nhẹ nhàng hơn về tình yêu và những mối quan hệ trong triều đình xưa. Như sơ của tác giả Việt Chi là một ví dụ điển hình. Dựa trên mối tình có thật giữa Chiêu Minh Đại Vương Trần Quang Khải và Phụng Dương Công chúa, tác phẩm này không chỉ kể lại câu chuyện tình yêu giữa hai nhân vật mà còn khắc họa sự kiên nhẫn và thấu hiểu trong cuộc sống hôn nhân.

Cuộc hôn nhân giữa Trần Quang Khải và Phụng Dương Công chúa, mặc dù không bắt đầu từ tình yêu, đã dần dần trở thành một mối quan hệ bền chặt và đầy tôn trọng. Câu thơ nổi tiếng "Lai sinh chi nhật, nguyện vi phu phụ như sơ" (Kiếp sau xin được làm vợ chồng như xưa) của Trần Quang Khải dành cho vợ mình trước khi bà qua đời đã trở thành một biểu tượng của tình yêu chung thủy và sự tôn trọng trong mối quan hệ vợ chồng.

Cuốn sách Như sơ - Tác giả VIỆT CHI

Chia sẻ về cách xây dựng hình tượng nhân vật Phụng Dương công chúa, tác giả Việt Chi cho biết: “Nếu lịch sử đa phần lưu lại các chi tiết về tình cảm từ phía công chúa Phụng Dương, thì Như sơ đi sâu về diễn biến tình cảm của cả Chiêu Minh Đại Vương nữa. Song song với đó là khắc họa lại hình ảnh của hai nhân vật có thật trong lịch sử, những nét văn hóa và cuộc sống thời xưa. Tôi cũng mong bạn đọc sẽ cảm nhận được những kiên nhẫn, thấu hiểu, chân thành của Công chúa đã nhận được sự tôn trọng, được đáp lại xứng đáng từ phía Đại vương. Rằng một cuộc hôn nhân có thể lúc khởi đầu không được như ý, nhưng sẽ có kết quả đẹp nếu đôi bên cùng vun vén”.

Tác giả mong muốn tác phẩm của mình không chỉ đơn thuần kể lại câu chuyện lịch sử mà còn đưa lịch sử đến gần hơn với độc giả, đặc biệt là thế hệ trẻ, giúp họ tìm thấy sự tò mò và niềm đam mê với các sự kiện lịch sử Việt Nam.

Những tác phẩm văn học trẻ: Cầu nối giữa lịch sử và hiện đại

Điều đặc biệt của văn học trẻ đương đại là sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố lịch sử và phong cách kể chuyện hiện đại. Không chỉ giữ vững tính chính xác của lịch sử mà còn thổi vào đó những cảm xúc chân thật, gần gũi và đầy lãng mạn, giúp người đọc hiểu thêm về những số phận bi thương của các nữ nhân trong hoàng triều. Những người phụ nữ này không chỉ là những nhân vật trong sử sách mà họ còn là những con người có khát vọng, tình yêu và nỗi đau riêng. Văn học trẻ đang giúp tái hiện lại những khoảnh khắc lịch sử, đồng thời đưa lịch sử đến gần hơn với độc giả, nhất là giới trẻ, bằng một ngôn ngữ dễ tiếp cận và đầy cảm xúc.

Với sự sáng tạo không ngừng nghỉ, các tác giả trẻ đang mở ra một cánh cửa mới, nơi lịch sử không chỉ được lưu giữ mà còn được sống lại một cách sinh động và chân thực. Những nhân vật lịch sử không còn là những hình bóng xa lạ mà là những con người có thật, với đầy đủ nỗi niềm, khát vọng và hy sinh. Văn học trẻ Việt đang không chỉ kể lại lịch sử mà còn viết lại lịch sử theo cách của riêng mình - một cách tiếp cận vừa lãng mạn, vừa nhân văn, và đặc biệt, rất gần gũi với nhịp sống hiện đại.

VIỆT CHUNG