Ba người Hàn thì có một người không hiểu nghĩa từ mình nghe mỗi ngày

Ba người Hàn thì có một người không hiểu nghĩa từ mình nghe mỗi ngày Bạn có bao giờ đọc một tấm bảng quảng cáo ở Hàn rồi nhíu mày vì chẳng hiểu nó đang nói gì chưa? “심 클로닝, 퍼블릭 프로그램, 어질리티, 리클라이너…” – những từ như vậy ngày càng xuất hiện dày đặc trong đời sống người Hàn. Vấn đề là ngay cả người Hàn cũng bắt đầu cảm thấy “không hiểu nổi tiếng Hàn”.

Theo thống kê của Bộ Văn hoá – Thể thao và Du lịch, cứ 3 người thì có 1 người từng “gặp rắc rối vì không hiểu nghĩa từ vay mượn tiếng nước ngoài”. Đó là lý do Viện Quốc ngữ Hàn Quốc (국립국어원) mở rộng dự án “Từ ngữ thuần Hàn dễ hiểu” (다듬은 말). Dự án này quy tụ học giả, nhà báo, sinh viên và cả giới trẻ cùng ngồi lại để “dịch” những từ ngoại lai thành tiếng Hàn thân thuộc hơn. Nhóm này đã đưa ra hàng loạt ví dụ: “그린테크 (Green Tech)” được thay bằng “친환경 기술” (công nghệ thân thiện môi trường), “심 클로닝 (SIM Cloning)” trở thành “심 불법 복제” (sao chép trái phép SIM), “퍼블릭 프로그램 (Public Program)” đổi thành “대중 참여 활동” (hoạt động có sự tham gia của công chúng), còn “어질리티 (Agility)” – cuộc thi chó vượt chướng ngại vật – thì chuyển thành “반려동물 장애물 경주” (thi vượt vật cản của thú cưng).

Nhiều từ “thuần Hàn hoá” đã đi vào đời sống. “싱크홀 (Sinkhole)” giờ là “땅꺼짐” (hố sụt đất), “블랙 아이스 (Black Ice)” thành “도로 살얼음” (băng mỏng trên đường), “리셀러 (Reseller)” đổi thành “재판매업자” (người bán lại), còn “리클라이너 (Recliner)” được gọi vui là “각도 조절 푹신 의자” (ghế mềm điều chỉnh được). Một ví dụ khiến cư dân mạng bật cười là “치팅데이 (Cheating Day)” được thay bằng “먹요일” – nghĩa là “ngày được ăn thoải mái”. Tuy vậy, nhiều người nước ngoài sống ở Hàn chia sẻ: đôi khi chính “phiên âm tiếng Anh kiểu Hàn” mới là điều gây bối rối nhất.

Ví dụ, lần đầu tiên nghe người Hàn nói “리셀러” (ri-sel-lơ), họ mất vài phút mới nhận ra họ đang nói “reseller”. Hay “리클라이너” (ri-keul-la-i-nơ) thì phải đọc to ra mấy lần mới đoán được là “recliner”. Thành thật mà nói, nếu đã dùng từ tiếng Anh, thì thà để nguyên gốc còn dễ hiểu hơn là phiên âm nửa vời khiến cả người Hàn lẫn người nước ngoài đều… đau đầu. Tất nhiên, nỗ lực của Viện Quốc ngữ là rất đáng trân trọng. Dù không thể thay thế tất cả từ ngoại lai, việc khuyến khích dùng tiếng Hàn trong sáng, dễ hiểu giúp mọi người giao tiếp rõ ràng hơn. Có lẽ điều quan trọng không chỉ là “nói đúng tiếng Hàn”, mà là “nói để ai cũng hiểu được” – dù đó là người Hàn hay người nước ngoài.