Phong trào Dân chủ hóa Gwangju (광주민주화운동) diễn ra ngày 18/5/1980. Hơn 100 ngàn người (bao gồm sinh viên các trường đại học cùng thường dân ở thành phố Gwangju) đã xuống đường biểu tình đòi dân chủ từ tay tổng thống độc tài Chun Doo Hwan, người đã lên nắm quyền thông qua đảo chính quân sự và kế tục chính sách độc tài của Park Chung Hee.

Đã có hơn 200 người bị chết và hàng ngàn người bị thương trong cuộc biểu tình (con số thực sự có thể cao hơn).

Phong trào Dân chủ Gwangju vào năm 1980 mới chính thức nổ ra nhưng nền móng của cuộc cách mạng này đã được hình thành từ cuối những năm 1970 khi những cuộc biểu tình đòi dân chủ của những người dân bị bóc lột bởi chính sách độc tài của tổng thống Park Chung Hee lúc bấy giờ bắt đầu xuất hiện. Và đặc biệt, là sau khi Tổng thống Park Chung-hee qua đời vào ngày 26/10/1979, cựu Tổng thống Hàn Quốc Chun Doo-hwan thực hiện cuộc đảo chính quân sự để cầm quyền, do đó phong trào dân chủ hóa này đã được lan rộng khắp cả nước. Vào mùa xuân năm 1980, các cuộc biểu tình của người dân, đặc biệt là sinh viên, tiếp tục diễn ra, và các lực lượng của quân đội mới đã đối mặt với điều này bằng cách mở rộng thiết quân luật khẩn cấp ngày 17 tháng 5 trên toàn quốc, hạn chế quyền tự do và sự tham gia chính trị của người dân.

Cụ thể, vào ngày 18 tháng 5 năm 1980, binh lính chiếm đóng toàn bộ khu vực Gwangju. Khi xích mích với quân nổi dậy gia tăng, sự đàn áp của lực lượng đã dẫn đến cuộc tàn sát. Vào đêm ngày 20 sau đó, lực lượng thiết quân bắt đầu bắn vào công dân. Đó là vụ nổ súng đầu tiên của lực lượng thiết quân. Vào lúc 1 giờ ngày 21, lực lượng thiết quân nổ súng tập thể theo tiếng quốc ca vang lên tại văn phòng chính quyền tỉnh. Đến ngày 22, dân quân xua quân thiết quân ra khỏi Gwangju. Lực lượng thiết quân bị trục xuất khỏi Gwangju, bổ sung quân và phong tỏa vùng ngoại ô thành phố để cô lập hoàn toàn Gwangju.

Tiếp đó, vào ngày 23, lực lượng thiết quân quyết định thành lập ‘Chiến dịch quét sạch Mob’ và dùng vũ lực trấn áp dân quân. Ngày 27 vào khoảng 4 giờ sáng, lực lượng quân đội đã vào khu trung tâm và đánh bại dân quân.

Kết quả của phong trào dân chủ hóa Gwangju kéo dài 10 ngày, 193 người chết (bao gồm 166 người dân, 23 binh lính và 4 cảnh sát), 54 người mất tích, 376 người chết vì di chứng và 3.139 người bị thương (con số thực tế có thể còn cao hơn). Dù trong bài viết chỉ đề cập đến Phong trào Dân chủ Gwangju năm 1980 nhưng thông qua con số nêu trên cùng với các tài liệu về lịch sử, chúng ta có thể nhận ra rằng người Hàn Quốc đã chiến đấu khốc liệt đến mức nào trong quá khứ nhằm bảo vệ nền dân chủ của họ.

Mặc dù cuộc biểu tình thất bại. Mặc dù chính phủ độc tài Chun Doo Hwan và các cơ quan truyền thông quốc gia tìm mọi cách bôi nhọ cũng như bắt bớ những người biểu tình (trong đó có cố tổng thống Kim Dae Jung). Nhưng, chính những người sinh viên đã ngã xuống trong cuộc biểu tình 18/5 là những người tiên phong đặt nền móng, biến quốc gia độc tài quân sự trở thành quốc gia dân chủ và hùng mạnh về kinh tế như ngày hôm nay.

Năm 1995, những người tham gia đàn áp sinh viên và thường dân trong cuộc biểu tình 18/5/1980 bị đem ra xử tội. Cựu tổng thống Chun Doo Hwan bị xử tù chung thân. Nhưng chính người từng bị ông ta tuyên án tử hình, đương kim tổng thống lúc đó, Kim Dae Jung đã ân xá cho ông này chỉ sau một năm giam giữ, trên tinh thần hòa giải quốc gia.

Tổng thống độc tài Chun Doo Hwan trong một chuyến công cán năm 1980.

Chun Doo Hwan cùng với Roh Tae Woo trong phiên tòa xét xử đầu tiên ngày 26/8/1996. Ảnh tư liệu của Korea Times.

Cựu tổng thống Chun Doo Hwan trong lần triệu tập mới nhất ngày 12/3/2019 bởi tội lỗi mà ông này gây ra gần 40 năm trước đó. Ảnh từ JoongAng Daily.

Từ ngày 18/5/1997, chính phủ Hàn Quốc công nhận cuộc biểu tình 18/5 là ngày quốc lễ. Năm 2002, nghĩa trang Mangwol-dong, nơi an nghỉ của những người đã ngã xuống trong cuộc biểu tình được công nhận là nghĩa trang quốc gia. Ngày nay, nghĩa trang dành cho những người ngã xuống trong phong trào Gwangju 1980 đã có một khuôn viên riêng bên cạnh nghĩa trang Mangwol, được đặt tên là Nghĩa trang Dân chủ Quốc gia 18 tháng 5 (국립5.18민주 묘지 – May 18th National Cemetery). Đã có những bộ phim điện ảnh nói về Phong trào Dân chủ hóa Gwangju để tôn vinh những người sinh viên đã làm nên phong trào này…

Tượng đài trong khuôn viên Nghĩa trang Quốc gia Dân chủ 18.5 ở thành phố Gwangju. Nơi đây không chỉ là nơi an nghỉ của những người đã ngã xuống trong phong trào Gwangju 1980, còn là công viên, bảo tàng về phong trào lịch sử dân chủ ở Hàn Quốc.

Phong trào Dân chủ hóa Gwangju 18/5/1980 là bài học đau đớn nhưng cần thiết cho quá trình chuyển mình từ một quốc gia độc tài quân sự để đi lên trở thành một quốc gia dân chủ của Hàn Quốc. Phong trào cũng cho thấy sức mạnh và trách nhiệm của sinh viên, những người, hơn ai hết, vừa có sức trẻ, vừa có tri thức và thừa nhiệt huyết để thay đổi vận mệnh của quốc gia theo hướng tốt đẹp hơn.

Đã có 9 bộ phim điện ảnh khai thác khai thác chủ đề PHONG TRÀO DÂN CHỦ GWANGJU ở nhiều khía cạnh khác nhau, 2 trong số đó là những bộ phim khai thác trực diện và rất hay là: MÙA HÈ RỰC LỬA / 화려한휴가 (2007) và bộ phim TÀI XẾ TAXI / 택시운전사 (2017).

• Tìm hiểu thêm về Phong trào Dân chủ Gwangju 18/5/1980 bằng tiếng Việt.
• Xem thêm 220 ảnh tư liệu gốc về phong trào 18/5 ở Gwangju.
• Xem lại bài đã đăng trên facebook của TTHQ về ngày 18/5 nhận được nhiều lượt chia sẻ và bình luận giá trị.
• Xem thêm hình ảnh, video, tin tức, sự kiện… về phong trào dân chủ ở Gwangju trên Naver.
• Xem thêm bài viết về phong trào dân chủ 1987 ở Seoul.

Hình ảnh tư liệu Phong trào Dân chủ Gwangju 1980:

Nguồn sưu tầm